YAĞMUR ADAMLARIMIZI ÜZMEYELİM

Laurence Kim Peek. Salt Lake City'de makrosefali teşhisiyle doğmuştur. Bu durum nöronların olağandışı bağlanmasına ve hafıza kapasitesinin artmasına yol açmıştır. Kim 16-20 aylıkken etrafındaki şeyleri ezberlemeye başlamıştır. Kitapları okuyup ezberledikten sonra rafa ters koyarak kitabı bitirdiğini göstermektedir. 1 saat okumadan sonra okuduklarının neredeyse hepsini ezbeleyebilen Peek'in 15 farklı alanda 12.000 kitabı ezberlediği düşünülmektedir. Dört yaşına kadar yürüyemeyen Peek, düğme geçirmek gibi günlük aktivitelerde sorunlar yaşamıştır. Bu sorunların kaynağının beyincikteki hasar olduğu düşünülmüştür. Yapılan IQ testlerinden ortalama zeka seviyesi kabul edilebilecek olan 87 puan almıştır. Kim Peek savant sendromlu  bir otizm hastası idi.

Dustin Hoffman'a,  En İyi Erkek Oyuncu Oscarını kazandıran 1988 yapımı  "Yağmur Adam" (Rain Man) filmine kadar otizm kavramına yabancıydık. Rain Man (Yağmur Adam) filmini izleyenler bilir. Bu filmde Dustin Hoffman otizmli bir bireyi oynamaktadır. Bu filmde canlandırdığı Raymond isimli karakterle unutulmazlar arasına giren Dustin Hoffman canlandırdığı karakter yaşam boyu izole bir şekilde yaşayan ama inanılmaz bir hafızaya ve matematiksel zekaya sahip olan otizmli bir birey olan  Kim Peek'ten başkası değildi.

     KİM PEEK                     DUSTİN HOFFMAN

Kim Peek o kadar yetenekliydi ki, aynı anda iki sayfayı (her gözü bir sayfa) okuyabiliyor ve noktası virgülüne kadar o anda hafızasına alabiliyordu. 2009' da ölen Kim Peek NASA'nın da ilgisini çeken dahiler arasında geçiyordu.  İşte Kim Peek gibi inanılmaz  yeteneklere sahip otizmliler, insan beyninin gerçekten ne kadar inanılmaz olduğunu gösteriyor. 

İnanılması zor ama; Albert Einstein, Franz Kafka, Ludwig Van Beethowen,  Friedrich Nietsche, Thomas Edison, Mozart, Vincent Van Gogh, İsaac Newton bilinen ünlü otistiklerdendir.


Otizm 18 aydan itibaren  belirtilerin gözlemlendiği önemli bir nöro-gelişimsel bozukluktur. Genelde sosyal iletişim kuramama, tekrarlayan davranışlar, konuşma ve vücut dili okuma gibi problemlerle ortaya çıkabilen otizmin bir çok alt türü vardır. ABD' de her 59 çocuktan  1' inde otizmin etkileri görülebilmekte iken ülkemizde otizmli çocuk sayısının 550 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.

Bu kadar çok sayıda otistik bireyi barındıran bir toplumda otizmle ilgili bazı şeyleri bilmekte fayda var.  Otizm toplumda yeterince bilinmediğinden, otizmli bireyler toplum dahil pek çok zorlukla mücadele etmek zorunda kalıyor. 

Otizmin belirtileri genelde 2-3 yaşlarında kendini gösterse de, en erken 18 aylıkken teşhis konulabilmektedir. Araştırmalar erken teşhisin otizmli bireyler için pozitif getirileri olduğunu göstermektedir.

Az sayıdaki olguda kısa süreli ve erken başlanan eğitim ile tanının tamamen yok olduğu saptanmıştır. Büyük kısmında ise uzun yıllar eğitimin devamı gereklidir. 

Aynı şekilde dil gelişiminde bebeğinizin 1 yaşında bir kelimelik, iki yaşında 2 kelimelik cümleler söyleyebilmesi normal gelişim basamaklarındandır. 

*Eğer çocuğunuz sizinle hiç göz teması kurmuyorsa, 
*İsmiyle seslendiğinizde size bakmıyorsa, söyleneni işitmiyor gibi davranıyorsa,
*Oyuncaklarla oynamayı bilmiyorsa,
*Konuşmada akranlarının gerisinde kalmışsa,
*Sallanmak, çırpınmak gibi garip hareketleri varsa,
 aşırı hareketli, hep kendi bildiğince davranıyorsa,
*Bazı eşyaları döndürmek, sıraya dizmek gibi sıra dışı hareketler yapıyorsa,
*Günlük yaşamındaki düzen değişikliklerine aşırı tepki veriyorsa,
*8. aydan sonra beklenilen yabancı kaygısı oluşmamışsa ve dil gelişiminde aksaklıklar varsa mutlaka bir çocuk psikiyatrisi uzmanından yardım almalısınız.

Eğer otizmli çocuklar erken yaşta eğitim alırlarsa topluma kolaylıkla kazandırılabilir. Tabi bu konuda toplum bilinci de oldukça önemlidir. Otizmli bireyler aynı zamanda fotoğrafik hafızaya sahip olabilir, gördükleri şeyleri sanki bilgisayara kaydeder gibi kaydedebilirler. Aynı zamanda Asperger sendromu gibi bazı otizm türlerinde, insan üstü yetenekler sergileyebilirler.

Atipik otizm teşhisi konan 10 yaşındaki Mustafa Tuğra Babalık ise okuma yazmayı çok zor bir süreçte, yaklaşık 2 yılda öğrendi.  Çünkü otizmin yanında Tuğra’ nın yoğun bir öğrenme güçlüğü sorunu da vardı. Öğretmenleri  Tuğra’ nın matematik alanında birden bire hızlı bir şekilde geliştiğini farketti. Bu geçen süre zarfında her türlü matematik, fizik ve hatta kısmen kimya sorularını çözebildiğini gördüler. Annesi bir söyleşide Tuğra'nın kalem kağıt kullanmadan Türkiye’de şimdiye kadar sorulmuş olan tüm ÖSS – ÖYS sorularını, Tübitak olimpiyat sorularını daha soru okunduğu anda yanıtlayabildiğini anlatıyor. 

Hatırlayacağınız üzere geçtiğimiz günlerde Aksaray'da bulunan Merkez Mehmetçik İlkokulu'nda bazı veliler, okulda eğitim gören otizmli öğrencilerin sınıflarının kapatılmasını talep ederek iddiaya göre, okulun çıkış saatinde bir araya gelerek, otizmli çocukları ve ailelerini yuhaladı. 

Ailemizde otistik bir birey olmayabilir ancak bu yeni doğacak çocuğumuzun ya da torunumuzun bu belirtiyle doğmayacağı anlamına gelmez. Otizm bir hastalık değil farkındalıktır. Otizmli bireyleri anlamak, onların ailelerine yardımcı olmak her vatandaşın görevidir. 

Eğitimle sosyal hayata kazandırılabilecek otizmli bireyler için toplumsal bilinç kazanılması şarttır.

(Otizm hakkında Otizm Vakfı'nın  https://www.otizmvakfi.org.tr/ internet adresinden kapsamlı bilgi alınabilir.)